Priboj 2 naar dorp van Samka

Op zaterdag 3 september gaan we naar de woning in de bergen, waar Samka vandaan komt.Het huis dat ook zelf gebouwd is ligt hoog op de heuvel met prachtig uitzicht over het dal. Ook 2 verdiepingen. Buitentrap naar de tweede verdieping. En wat er dan op ons afkomt, een lawine van aardigheid, gastvrijheid, heel veel fruit, noten en groenten uit de tuin.

Successievelijk komen Samka’s zus met haar man, haar broer met zijn vrouw en s avonds nog een zus met haar man langs. Er is hier heel veel werkeloosheid, een van de mannen is universitair afgestudeerd maar er is geen werk. En wat doet men dan.

De zus heeft 1 koe, 2 kalfjes, een grote tuin met groenten, een kas boordevol paprika planten. En alles wordt zelf gemaakt. Terwijl ik op het terras zit bij Samka’s zus komt er een heerlijk vers brood uit de oven en ik krijg er zelfgemaakte witte kaas op. Vers van die ochtend. Het ruikt heerlijk.

Men heeft een barbecue geregeld om samen te zijn. Cevapcici, kalfsvlees, vers brood gebakken, aubergines en tomatensalade. Er wordt gepraat, gelachen en gesproken over het maken van de pruimenjenever, de beroemd slivovitsj. Met 50% alcohol. Er staan overal grote tonnen waar de pruimen in gisten. Maar ik had verwacht dat er ook wel flink gedronken zou worden maar geen druppel! Met Uzeir lopen we een rondje in het bos naast zijn huis. De mannen mogen hier 2 dagen in de week jagen op mannetjes dieren. Er zijn hier varkens, konijnen, herten en vossen.

En dan is er een schoonzus die gebak heeft gemaakt. Onderop een laag koekjes en daarover heen geklopte yoghurt met frambozen uit het bos. Erop een laagje soort slagroom maar ik kom er door de taal barrière niet achter hoe dit is gemaakt.

Iedereen gaat weg rond 17.00 maar komt weer langs om 19.00 voor de koffie met het gebak.En blijven zitten, wij gaan om 21.30 naar bed en slapen tot de wekker ons om 8.30 wekt. Samka en Uzeir zijn dan al geruime tijd op.

Samka woonde in haar jeugd nog hoger op de berg en moest naar school in het dal het hele eind lopen. Ze vertelt dat ze een dag naar school ging en dat ze dan weer 2 dagen niet mocht omdat er altijd werk was, ook als heel jong meisje. Terecht dat mijn zus Lidy reageerde zoals het bij ons in de jaren vijftig, zestig in de dorpen ook nog ging. Alle kinderen van deze echtparen wonen of in de stad of zijn gevlucht naar Nederland of Duitsland. Dus nu op het schooltje nog 5-10 kinderen. Ik sprak ook een dochter van familie die in Enschede woont en hoe blij ze is dat haar kinderen gestudeerd hebben en een baan. Zij is destijds ook gevlucht.

Zondag 4 september

De vers gemaakte Pita wordt binnen gebracht en in de oven van Samka afgebakken.Ik ga in de leer bij Samka want dat is met verse ingrediënten en zelf gemaakt bladerdeeg zo heerlijk. Blijkbaar gaat het er hier altijd zo aan toe, niet alleen omdat wij er zijn.

Ik eet vers gemaakte Ayvar. Dat is gebakken paprika, knoflook en aubergine het wordt fijn gemalen en geweckt. En dan is het broodsmeersel. Ik ken het nog uit de tijd 1980 dat we in Joegoslavië reisden.

Samka en Uzeir rijden elke zomer de 2000 km enkele reis en zowel heen als terug is de auto overladen. Ik begrijp dat nu beter. Zaken als rijst bv is in nederland van veel betere kwaliteit. En met zoveel familie, ze verzamelt ook kleding etc omdat men hier goed te eten heeft maar verder niet veel middelen. En terug gaat alles uit de tuin, ingeweckte potten o.a .met paprika’s. Uzeir grapt altijd: “Geen Ali Chemicali!”

Aan de grenzen van de diverse landen van oud-Yoegoeslavie worden ze regelmatig aangesproken waarom ze al die dingen meenemen. In Nederland is er zoveel!?

Maar deze mensen zijn vergroeid met het eten van zelf gekweekt voedsel. Kunnen wij veel van leren! Maar als jullie denken dat ik bekeerd ben en een groentetuin gaan beginnen hebben jullie het mis. Want de berglucht hier is zodanig zuiver daar kan Dordrecht niet aan tippen! Zeker niet met Dupont-Chemours in de buurt!

We gaan straks weer terug naar Priboj en morgenochtend worden we door een taxi naar het vliegveld van Sarajevo gereden. Samka en Uzeir reizen dinsdag naar Nederland terug.

En wij gaan op eigen gelegenheid Albanië verkennen. Het was hier de hele week prachtig weer zo’n en rond de 25 graden. Ik schrijf dit zittend op een klein bankje. Tot zover reikt het internet van Samka’s zus.